ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟ: Πώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαγράφει την εισβολή και την κατοχή και εξισώνει το θύμα με τον θύτη

Η «Άποψη» έχει εξασφαλίσει και δημοσιεύει το ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟ κείμενο του εσωτερικού φακέλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο. Ο εσωτερικός φάκελος αφορά στον τρόπο με τον οποίο τα μέλη της Επιτροπής θα πρέπει να προσεγγίζουν το κυπριακό πρόβλημα κατά τις επισκέψεις τους στην Κύπρο, κατά τρόπο ώστε να υποστηρίζουν τις θέσεις της Επιτροπής.

Το κείμενο που σήμερα δημοσιεύουμε αποτελείται από δύο μέρη και είχε καταρτιστεί πριν από την εκλογή Χριστόφια και επί προεδρίας Παπαδόπουλου. Στο πρώτο μέρος παρατίθεται η λεπτομερής γραμμή άμυνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς τις προτάσεις της για απευθείας εμπόριο με τη Βόρεια Κύπρο. Μέσα από επτά ερωτήσεις και απαντήσεις, η Επιτροπή προσπαθεί να δώσει οδηγίες στους Επιτρόπους για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να απαντούν στους αξιωματούχους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να δικαιολογούν την επιμονή της Επιτροπής για έναρξη απευθείας εμπορίου.

Η δημοσίευση του κειμένου είναι εξαιρετικής σημασίας, εφόσον αποκαλύπτει τον τρόπο σκέψης της Επιτροπής και τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή προσπαθεί να παρακάμψει την Κυπριακή Δημοκρατία και να καθιερώσει απευθείας εμπόριο με τα κατεχόμενα, σε μια προσπάθεια, όπως αναφέρει: ‘να τερματιστεί η απομόνωση των Τουρκοκυπρίων’. Είναι εμφανής η προσπάθεια της Επιτροπής να αποφύγει νομική συζήτηση του θέματος και για τον λόγο αυτό καλεί τους Επιτρόπους να απαντούν στο σημείο αυτό ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν σε λεπτομέρειες. Δεν μπορεί παρά να προκαλέσει εντύπωση το γεγονός ότι η Επιτροπή επιλέγει την τακτική της προετοιμασίας για αντιπαράθεση με την Κυπριακή Δημοκρατία, με σκοπό να δικαιολογήσει τα προτεινόμενα μέτρα, τα οποία γνωρίζει και η ίδια ότι δεν έχουν νομικό έρεισμα.

Το δεύτερο μέρος του κειμένου που σήμερα δημοσιεύεται αφορά στην ορολογία που πρέπει να χρησιμοποιεί η Επιτροπή κατά τις συζητήσεις της με Κύπριους αξιωματούχους, είτε στις ελεύθερες περιοχές, είτε και στα κατεχόμενα. Η Επιτροπή καλεί τα μέλη της να μην αναφέρονται σε τουρκική εισβολή ή κατοχή και να μην αναφέρονται σε ψευδοκράτος ή κατεχόμενες περιοχές, αλλά να περιορίζονται σε πιο ‘ουδέτερη’ ορολογία. Την ίδια στιγμή δηλαδή που όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, περιλαμβανομένης και της ΕΕ, αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αναγνωρίζουν ότι στην Κύπρο υπάρχει κατοχή και ότι η ‘ΤΔΒΚ’ είναι υποτελής στην Τουρκία διοίκηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιλέγει να διαγράφει την εισβολή και την κατοχή και να εξισώνει το θύμα με τον θύτη.

Λεπτομερής γραμμή άμυνας ως προς τις προτάσεις της Επιτροπής για τη Βόρεια Κύπρο

Απευθείας εμπόριο

1. Νομική βάση άρθρο 133 ΕΚ;
Αν και ολόκληρη η εδαφική επικράτεια της Κύπρου έγινε Κράτος Μέλος, το κεκτημένο αναστάληκε για τον βορρά σύμφωνα με το Άρθρο 1 (1) του Πρωτοκόλλου 10. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι ο Κοινοτικός τελωνειακός κώδικας, με τον οποίο καθορίζεται η τελωνειακή περιοχή της Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΚ) δεν εφαρμόζεται στις ‘περιοχές’ αυτές. Κατά συνέπεια, το εμπόριο με αυτές ακολουθεί τους κανόνες που εφαρμόζονται για τρίτες χώρες, εκτός αν καθιερωθούν ειδικοί κανόνες. Η κατάσταση στις περιοχές αυτές δεν είναι μοναδική. Υπάρχουν και άλλες περιοχές που ανήκουν στην ΕΕ χωρίς να περιλαμβάνονται στην τελωνειακή περιοχή της ΕΚ. Για την Ceuta και την Melilla, καθώς και για το Γιβραλτάρ, εφαρμόζονται ειδικοί κανόνες, ενώ για την Busingen και για την Campione d’ Italia (που αμφότερες περιλαμβάνονται στην τελωνειακή περιοχή της Ελβετίας) και για την Helgoland εφαρμόζονται οι κανόνες που σχετίζονται με τρίτα κράτη. Η γενική κατάσταση των περιοχών αυτών σχετικά με το εμπόριο δεν είναι επομένως μοναδική.

2. Γιατί χρειαζόμαστε ένα Κανονισμό για το απευθείας εμπόριο, την στιγμή που οι Τουρκοκύπριοι μπορούν να εμπορεύονται με όλη την ΕΕ από τον νότο στη βάση του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής;
Εν πρώτοις, το Συμβούλιο μας ζήτησε να τερματίσουμε την απομόνωση της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αυτή η απομόνωση μπορεί να τερματιστεί μόνο αν καταστεί εφικτό το απευθείας εμπόριο, ανεξάρτητα από την καλή θέληση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεύτερο, επί του παρόντος το εμπόριο με τις περιοχές είναι ως θέμα αρχής ελεύθερο και μπορεί να διεξαχθεί σε περιορισμένη κλίμακα. Κατά τρίτο, υπάρχουν οικονομικά περισσότερα πλεονεκτήματα στη διεξαγωγή απευθείας εμπορίου, παρά στη διεξαγωγή του μέσω άλλων λιμένων. Τέταρτο, ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής αποσκοπεί πρωτίστως στο εσωτερικό εμπόριο στο νησί και δεν σχεδιάστηκε για διαμετακομιστικό εμπόριο μέσω των κυβερνητικά ελεγχόμενων περιοχών. Τέλος σημειώνεται ότι η πρότασή μας δημιουργεί τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

3. Πώς μπορεί η Επιτροπή να προτείνει ένα Κανονισμό αντίθετα προς την ρητή βούληση και συμφέροντα του πλέον ενδιαφερόμενου Κράτους Μέλους, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Πρώτα από όλα, θα ήθελα να αναφέρω ότι τα Κράτη Μέλη έχουν ρητά ζητήσει από την Επιτροπή να προωθήσει συνολικές προτάσεις για τον τερματισμό της απομόνωσης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αυτό είναι το σαφώς εξεφρασμένο συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Χωρίς αμφιβολία η πιθανότητα επίτευξης απευθείας εμπορίου συνιστά το πιο σημαντικό μέτρο που μπορεί να τερματίσει την απομόνωση και να ενθαρρύνει την οικονομική ανάπτυξη. Υπενθυμίζουμε και ότι ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών είχε αναφέρει στην επίσημή του έκθεση για την αποστολή των καλών υπηρεσιών του στην Κύπρο, ότι η ψήφος των Τουρκοκυπρίων στο δημοψήφισμα ‘έχει τερματίσει οποιαδήποτε λογική τυχόν υπήρχε για την άσκηση πίεσης και την απομόνωσή τους’…Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα προτεινόμενα μέτρα είναι προς όφελος των Τουρκοκυπρίων που είναι πολίτες της ΕΕ, όπως και οι Ελληνοκύπριοι, και για τους οποίους η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας ισχυρίζεται ότι ομιλεί.

4. Μα η πρόταση για το απευθείας εμπόριο παραβιάζει το διεθνές δίκαιο;
Αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορώ να προχωρήσω σε νομικές λεπτομέρειες στο σημείο αυτό, αλλά η Νομική Υπηρεσία της Επιτροπής έχει αξιολογήσει την κατάσταση και έχει λάβει υπόψη της τις νομικές απόψεις που προώθησε η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ενεργούμε υπό την πλήρη κάλυψη της Νομικής μας Υπηρεσίας. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το εμπόριο μεταξύ του βορρά και των Κρατών Μελών της ΕΕ λάμβανε πάντοτε χώρα και δεν τερματίστηκε με την απόφαση του ΔΕΚ το 1994…

5. Η πρόταση παραβιάζει το Πρωτόκολλο 10 που καθορίζει πως πρέπει να αντιμετωπίζεται η κατάσταση στο βορρά;
Η Νομική Υπηρεσία έχει καταστήσει σαφές ότι η εγκαθίδρυση ειδικών κανόνων σε σχέση με το βορρά δεν συνεπάγεται ότι η αναστολή του κεκτημένου αποσύρεται μερικώς. Επομένως, η υιοθέτησή τους δεν συνιστά μέτρο σύμφωνα με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου 10. Επίσης το άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου 10 επιτρέπει σαφώς την υιοθέτηση μέτρων με σκοπό την προώθηση οικονομικής ανάπτυξης στο βορρά με νομική βάση άλλα από τα άρθρα 1 και 2 του Πρωτοκόλλου… Οπωσδήποτε το εμπορικό καθεστώς που θα εγκαθιδρυθεί στις περιοχές δεν μπορεί να είναι τόσο ευνοϊκό, ώστε να οδηγεί de facto σε μια τελωνειακή ένωση, εφόσον τότε το Συμβούλιο θα είχε όντως παρακάμψει το Πρωτόκολλο 10 στη βάση μιας πράξης που στηρίζεται στο άρθρο 133. Εντούτοις, το εμπορικό καθεστώς που προβλέπεται στις προτάσεις της Επιτροπής είναι αρκετά απομακρυσμένο από την ιδέα μιας τελωνειακής ένωσης…

6. Η πρόταση για διάνοιξη λιμένων και αεροδρομίων στο βορρά μπορεί να ληφθεί μόνο από την Δημοκρατία. Μέτρα που εκ των πραγμάτων ευνοούν την χρήση των λιμένων και αεροδρομίων αυτών θα βρίσκονταν σε σύγκρουση με τις υποχρεώσεις της Κοινότητας για εμπιστοσύνη απέναντι στα Κράτη Μέλη της;
Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι ο Κανονισμός αυτός καλύπτει εμπόριο και όχι άλλα ζητήματα όπως οι μεταφορές. Ο Κανονισμός είναι επομένως άνευ βλάβης ως προς τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούνται για να υπάρχει συμμόρφωση με τους διεθνείς κανόνες ασφάλειας στις ναυτικές και αεροπορικές μεταφορές. Στην πράξη αυτό θα σήμαινε ότι τα Κράτη Μέλη έχουν την ευθύνη αναφορικά με πλοία που φθάνουν από τον βορρά. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι σύμφωνα με τους συνήθεις κανόνες για κρατική ευθύνη, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν φέρει ευθύνη για οποιαδήποτε επεισόδια συμβαίνουν στα λιμάνια και αεροδρόμια των εν λόγω περιοχών, εφόσον βρίσκονται υπό τον έλεγχο ενός de facto καθεστώτος. Επιπρόσθετα, το άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου 10 θα περιοριζόταν ανεπίτρεπτα ως προς την αποτελεσματικότητά του, εφόσον θα εξαιρείτο ουσιαστικά το απευθείας εμπόριο ως ένας από τους δυνητικούς τρόπους με τους οποίους θα συνέβαλλε στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών αυτών και κατά συνέπεια στον τερματισμό της διαίρεσης.

7. Είναι όντως ικανό το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο (ΤΕΕ) να εκδίδει τα αναγκαία έγγραφα και να διενεργεί ελέγχους;
Σε πολλές χώρες του κόσμου τα Εμπορικά Επιμελητήρια εκδίδουν πιστοποιητικά καταγωγής των προϊόντων που πρόκειται να εξαχθούν. Η Επιτροπή θα μεριμνήσει ώστε το ΤΕΕ να έχει την ικανότητα να επιτελέσει τα καθήκοντά του. Επιπρόσθετα θα εκπαιδεύσουμε λειτουργούς του ΤΕΕ και θα στείλουμε ειδικούς από τα Κράτη Μέλη στη Λευκωσία, οι οποίοι θα βοηθήσουν και θα επιβλέψουν την εργασία του ΤΕΕ.

Ευαίσθητη ορολογία
Η πολύπλοκη ιστορία του κυπριακού προβλήματος επιτρέπει διαφορετικές ερμηνείες συγκεκριμένων εκφράσεων. Με σκοπό να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος να προσβληθεί οποιοδήποτε μέλος εκατέρας Κοινότητας, εισηγούμαστε όπως χρησιμοποιείται η ακόλουθη ορολογία:

1. Ο λαός της Κύπρου
Προτεινόμενη ορολογία: Ελληνοκύπριοι/Τουρκοκύπριοι
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: Έλληνες/Τούρκοι

2. Το νησί
Προτεινόμενη ορολογία: Κύπρος
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: Το νησί της Αφροδίτης

3. Τα γεγονότα του 1963/64
Προτεινόμενη ορολογία: Δια-φυλετική βία...Δια – φυλετική σύρραξη
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: Σφαγές/ μαζικές δολοφονίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων

4. Τα γεγονότα του 1974
Προτεινόμενη ορολογία: Η Τουρκική επέμβαση...Η Τουρκική επιχείρηση
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: Η Τουρκική εισβολή/ κατοχή...Η Τουρκική ειρηνευτική επιχείρηση

5. Ένα νησί, δύο μέρη
Προτεινόμενη ορολογία: Η de facto διαίρεση
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: Η διαίρεση...Ο χωρισμός

6. Βόρεια Κύπρος
Προτεινόμενη ορολογία: Το βόρειο τμήμα του νησιού...Ο βορράς...Η περιοχή βόρεια της πράσινης γραμμής
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: 'Η Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου'...Η (ούτω καλούμενη) ΤΔΒΚ...Το ψευδοκράτος...Οι κατεχόμενες περιοχές...Οι Τουρκικές περιοχές...Οι Τουρκοκυπριακές περιοχές


7. Κυβέρνηση στο νότο
Προτεινόμενη ορολογία: Η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας...Υπουργεία/Υπουργοί κτλ

8. Κυβέρνηση στο βορρά
Προτεινόμενη ορολογία: Διοικητικά όργανα στο βορρά...Η Τουρκοκυπριακή διοίκηση
Ορολογία που θα πρέπει να αποφεύγεται: Η Τουρκοκυπριακή κυβέρνηση...Υπουργεία/Υπουργοί κτλ