ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Κυπριακό ήταν και παραμένει πρόβλημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Για τη μη λύση του Κυπριακού ευθύνεται η Τουρκική αδιαλλαξία καθώς οι στόχοι της Άγκυρας παραμένουν:
1. η αναγνώριση μιας ξεχωριστής τουρκοκυπριακής κρατικής οντότητας στον Βορρά,
2. η άσκηση επικυριαρχίας σε ολόκληρη την Κύπρο μέσω μιας λύσης δικών της προδιαγραφών.

Με τις τελευταίες εξελίξεις άνοιξε ένας νέος κύκλος διαπραγματεύσεων για το κυπριακό. Τα γεγονότα μέχρι σήμερα αποδεικνύουν ότι ανεξάρτητα της καλής θέλησης της δικής μας πλευράς, η Άγκυρα και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία παραμένουν προσηλωμένες στους ανωτέρω στόχους.

Το ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ υποστηρίζει μια λύση που να ακυρώνει την κατοχή, να ανατρέπει τη διαίρεση και να επιτρέπει στους Κύπριους πολίτες να συμβιώνουν χωρίς φυλετικούς και ρατσιστικούς διαχωρισμούς υπό καθεστώς ισονομίας.
Ο αμετάθετος στόχος μας είναι μια ελεύθερη, ευημερούσα, ασφαλής, ευρωπαϊκή Κύπρος για όλους τους Κύπριους πολίτες.

1. ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Η επίλυση του κυπριακού και η αποκατάσταση της ενότητας της οικονομίας, της κοινωνίας, του χώρου και του κράτους στην Κύπρο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από μια βιώσιμη και λειτουργική λύση που θα προστατεύει όλους τους Κύπριους πολίτες ανεξαρτήτως φυλετικής, εθνοτικής καταγωγής και θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Προς τούτο το ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ υποστηρίζει τα παρακάτω:

1. Η λύση να προκύψει μέσα από τη μετεξέλιξη και τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας ως πλήρες μέλους της Ε.Ε. Το δημοκρατικό, λειτουργικό, εύπορο και σύγχρονο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μπορεί να αποτελέσει το σταθερό θεμέλιο για την οικοδόμηση μιας ελεύθερης πατρίδας που θα εγγυάται την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

2. Η βιώσιμη και λειτουργική λύση προϋποθέτει επανένωση του γεωγραφικού χώρου, χωρίς παρεμπόδιση της διακίνησης, της εγκατάστασης, της νομής περιουσίας. Προϋποθέτει ενοποίηση της κοινωνίας, χωρίς φυλετικούς διαχωρισμούς στις κρατικές, κοινωνικές ή επιχειρηματικές δραστηριότητες. Προϋποθέτει ενοποίηση των θεσμών που είναι άξονες της κρατικής εξουσίας και ύπαρξη μιας και ενιαίας οικονομίας, μιας και ενοποιημένης νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής.

3. Η λύση να σέβεται τις αρχές της Δημοκρατίας, τα θεμελιώδη πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων.

4. Η λύση να αντανακλά στη μορφή και στο περιεχόμενο της, το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, το σύστημα δικαίου και τους μηχανισμούς ασφάλειας και λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να επιτρέπει στους Κύπριους πολίτες να συμβιώνουν χωρίς φυλετικούς και ρατσιστικούς διαχωρισμούς.

5. Η λύση να προνοεί την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων. Θέλουμε μια πατρίδα χωρίς εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα. Οι αναγκαίες εγγυήσεις πρέπει να ζητηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμετοχή της Κύπρου στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ είναι απαραίτητη ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να διαδραματίζει το ρόλο που της αναλογεί στο Περιφερειακό και Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφαλείας.

6. Η λύση να εξασφαλίζει την ασφαλή επιστροφή και εγκατάσταση όλων των προσφύγων στα σπίτια τους και την απόδοση των κατεχόμενων περιουσίων στους ιδιοκτήτες τους, εφαρμόζοντας έτσι την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τις ιδρυτικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπει ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση προσώπων, αγαθών, κεφαλαίων και υπηρεσιών σε όλη την επικράτεια της ένωσης. Κανένας Κύπριος πολίτης δεν πρέπει να στερηθεί, το δικαίωμα να εργάζεται, να διεκδικεί κρατικές θέσεις, να δέχεται παιδεία στη γλώσσα του, να εξασκεί το θρήσκευμά του, σε όλο το έδαφος της Κυπριακής Επικράτειας.

7. Η λύση να διασφαλίζει λειτουργικότητα στο κράτος και απρόσκοπτη συμμετοχή στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιδιώκουμε τη θέσπιση λειτουργικών μηχανισμών για λήψη αποφάσεων, για επίλυση αδιεξόδων και για αποτελεσματική λειτουργία της κρατικής μηχανής με διασφάλιση της αξιοκρατίας, αυστηρή εφαρμογή των αρχών του κράτους δικαίου και σεβασμό στη λαϊκή βούληση του συνόλου των πολιτών.

8. Η λύση να προνοεί την πλήρη απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων και των εποίκων και να θέτει οριστικό τέρμα στο πρόβλημα του εποικισμού και στις συνέπειές του. Ο εποικισμός που μεθοδικά προωθείται από την Άγκυρα συνιστά μείζονα απειλή για την Κύπρο και αποτελεί ενέργεια εθνικού ξεκαθαρίσματος και έγκλημα πολέμου που παραβιάζει τη Συνθήκη της Γενεύης. Η αποκατάσταση της δημογραφικής και πολιτιστικής ισορροπίας είναι αναγκαία προϋπόθεση βιωσιμότητας της λύσης.

2. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΜΑΣ
Το ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ ευνοεί μια βραχυχρόνια και αποδοτική διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο πλευρών. Ταυτόχρονα, η διαπραγμάτευση πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη, διεξοδική και εμπεριστατωμένη, ώστε να υπάρχουν προοπτικές για βιώσιμη και λειτουργική λύση που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και στις ανησυχίες των δύο κοινοτήτων.

Προς τούτο εμείς στο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ:

1. Κρίνουμε αναγκαίο να αξιοποιηθεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, στοχεύοντας στη δημιουργία συνθηκών που θα υποχρεώσουν την Άγκυρα να συνεργαστεί για την επίτευξη λύσης στο κυπριακό.

2. Η πλευρά μας πρέπει να αρχίσει να εργάζεται από τώρα ώστε το κείμενο αξιολόγησης που θα δωθεί στην Άγκυρα τον επόμενο χρόνο, να συμπεριλάβει ότι: «Η Τουρκία ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ:
α) να διατηρεί κατοχικό στρατό στην Κύπρο που είναι μέλος της Ε.Ε,
β) να αλλοιώνει τον δημογραφικό χαρακτήρα της Κύπρου με εποίκους,
γ) να ενθαρρύνει τον σφετερισμό και την καταπάτηση κατεχόμενων περιουσιών των Κυπρίων πολιτών,
δ) να μην εφαρμόζει το πρωτόκολλο της Άγκυρας και να εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει τη νόμιμη κυβέρνηση της Κύπρου.»

3. Απορρίπτουμε την επιδιαιτησία και τα χρονοδιαγράμματα. Αποβλέπουμε σε συμφωνία λύσης ως αποτέλεσμα μιας ελεύθερης διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, που να εγκριθεί από τον λαό με νέο δημοψήφισμα.

4. Ευνοούμε την επαναφορά του πνεύματος της 8ης Ιουλίου ότι για να γίνει αποτελεσματική διαπραγμάτευση είναι αναγκαία η επαρκής προετοιμασία.

5. Επιμένουμε να τεθεί θέμα εφαρμογής αποφάσεων ΟΗΕ όπως η επιστροφή της Αμμοχώστου και η αποχώρηση των Τουρκικών στρατευμάτων. Για τούτο εισηγούμαστε η πλευρά μας να καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για απαγκίστρωση και μείωση των στρατευμάτων σε αριθμό κάτω των 10,000 στρατιωτών εκατέρωθεν.

6. Επαναλαμβάνουμε ότι οι αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο πρέπει να είναι ο γνώμονας οποιασδήποτε συζήτησης για κάθε πτυχή του Κυπριακού.

7. Προτείνουμε να ζητηθεί επίσημη καταγραφή πληθυσμού στα κατεχόμενα από ανεξάρτητη ομάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλου διεθνούς οργανισμού.

8. Θεωρούμε ότι επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε τις δομές, τις λειτουργίες και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να καταγγείλουμε την Τουρκία για την εκμετάλλευση των περιουσιών μας και για την προσπάθεια της να αλλοιώσει τα γεωγραφικά και δημογραφικά δεδομένα στις κατεχόμενες περιοχές.

9. Να απαντήσουμε τεκμηριωμένα για τη λεγόμενη απομόνωση των Τουρκοκυπρίων και να αποδείξουμε ότι δεν υπάρχει απομόνωση και ότι απλά είναι ένα πολιτικό επιχείρημα της Άγκυρας.

10. Να κάνουμε προτάσεις για διάνοιξη όλων των διόδων διέλευσης, για ευρύτερη απαγκίστρωση και για Μέτρα εμπιστοσύνης τα οποία θα συμπεριλάβουν όλες τις διευκολύνσεις που προσφέρονται σήμερα προς τους Τουρκοκυπρίους.

11. Κατανοούμε ότι θα υπάρξουν τυχόν πρακτικές δυσκολίες κατά την εφαρμογή της λύσης, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη χωρίς να παραβιάζονται οι βασικές αρχές της λύσης και του διεθνούς δικαίου.

3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Η εκλογή του κυρίου Χριστόφια στην Προεδρία της Δημοκρατίας σηματοδότησε μια σειρά εξελίξεων που εγκαινιάζουν μια νέα φάση για το κυπριακό.
Η πρώτη συνάντηση του Προέδρου Χριστόφια με τον κατοχικό ηγέτη κύριο Ταλάτ, οδήγησε στη συμφωνίας της 21ης Μαρτίου με την οποία δημιουργήθηκαν οι Ομάδες Εργασίας και οι Τεχνικές Επιτροπές για να συζητήσουν όλα τα θέματα του Κυπριακού και μέσα σε τρεις μήνες να παρουσιάσουν έργο ώστε να οδηγηθούν σε απευθείας διαπραγμάτευση οι δύο πλευρές. Επίσης συμφωνήθηκε το άνοιγμα εκατέρωθεν της οδού Λήδρας.
Η δεύτερη συνάντηση Χριστόφια – Ταλάτ στις 23 Μαΐου οδήγησε σε ένα κοινό ανακοινωθέν από το οποίο προκύπτει ότι η πλευρά μας έχει επίσημα αποδεχθεί λύση που να εδράζεται σε συνεταιρισμό με δύο συνιστώντα κράτη ίσου καθεστώτος.
Η Τρίτη συνάντηση του προέδρου της Δημοκρατίας και του κυρίου Ταλάτ την 1η Ιουλίου ουσιαστικά αποκάλυψε την πλήρη διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο πλευρών και επαναβεβαίωσε την ανυποχώρητη στάση της τουρκοκυπριακής πλευράς. (Επιφυλασσόμαστε για πιο εκτενή τοποθέτηση μετά την ενημέρωση από τον Πρόεδρο στο σημερινό Εθνικό Συμβούλιο).

Το ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ με βάση τα γεγονότα και τις εξελίξεις του τελευταίου τετραμήνου εκτιμά τα παρακάτω:

1. Μετά την εκλογή του κυρίου Χριστόφια στην Προεδρία έχει καλλιεργηθεί κλίμα ευφορίας και αισιοδοξίας για λύση του κυπριακού.

2. Η Τουρκοκυπριακή πλευρά με οδηγίες της Άγκυρας όχι μόνο δεν συμβάλει στην αισιοδοξία που έχει δημιουργηθεί αλλά παραμένει ανυποχώρητη σε απαράδεκτες θέσεις.

3. Η συμφωνία Χριστόφια – Ταλάτ της 21ης Μαρτίου έχει εξουδετερώσει τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου Παπαδόπουλου – Ταλάτ με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε απευθείας διαπραγματεύσεις χωρίς την απαιτούμενη προετοιμασία και πρόοδο.

4. Το κοινό ανακοινωθέν της 23ης Μαίου φανερώνει ότι η Τουρκική πλευρά έχει επιβάλει τη θέση της για συνεταιρισμό με δύο συνιστώντα κράτη ίσου καθεστώτος.

5. Τόσο από τη Συμφωνίας της 21ης Μαρτίου όσο και από το ανακοινωθέν της 23ης Μαΐου απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στη μια ενιαία και αδιαίρετη κυριαρχία, στη μια και μοναδική ιθαγένεια των κυπρίων πολιτών και στη μια διεθνή προσωπικότητα του κράτους μετά τη λύση.

6. Η αναφορά στο κοινό ανακοινωθέν της 1ης Ιουλίου για τη μια ιθαγένεια και τη μια υπηκοότητα δεν είναι ικανοποιητική διότι η πλήρης εφαρμογής τους παραπέμπεται να συζητηθεί στις απευθείας διαπραγματεύσεις. (Επιφυλασσόμαστε για πιο εκτενή τοποθέτηση μετά την ενημέρωση από τον Πρόεδρο στο σημερινό Εθνικό Συμβούλιο).

7. Οι Ομάδες Εργασίας και οι Τεχνικές Επιτροπές έχουν λειτουργήσει αλλά δεν έχουν παράξει σημαντικό έργο ειδικά στα ουσιαστικά θέματα.

8. Τα 6 μέτρα χαμηλής πολιτικής που έχουν ανακοινωθεί, θα εφαρμοστούν χωριστά από την κάθε πλευρά και ως εκ τούτου δεν μπορούν να καλλιεργήσουν τη συνεργασία και τη συμφιλίωση.

9. Η Λήδρας άνοιξε χωρίς να διευκρινισθεί το καθεστώς της νεκρής ζώνης στην περιοχή. Θα ήταν θετική εξέλιξη αν η περιοχή με το αδιευκρίνιστο καθεστώς παρέμενε υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών. Ακόμα ελλοχεύει ο κίνδυνος να δοθεί η εντύπωση ότι τα οδοφράγματα με τους τελωνιακούς και στρατιωτικούς ελέγχους οριοθετούν σύνορα, νομιμοποιώντας έτσι τη διχοτόμηση.

10. Η δημόσια τοποθέτηση ότι η πλευρά μας είναι έτοιμη να αποδεχθεί 50,000 εποίκους ήταν αχρείαστη. Η όποια αποκάλυψη των δικών μας προθέσεων είναι λανθασμένη και πλήττει τη διαπραγματευτική μας ισχύ.