Συνομιλίες περιορισμένης προοπτικής με αδιέξοδα

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΜΙΧΑΗΛ
Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ και βουλευτής Νίκος Κουτσού εκτιμά ότι οι συνομιλίες όπως διεξάγονται σήμερα, θα μας οδηγήσουν είτε σε μια λύση χειρότερη και από το σχέδιο Ανάν, είτε σε αδιέξοδα με τραγικές και πάλι συνέπειες για μας. Όπως αναφέρει σε συνέντευξή του, ο πρόεδρος Χριστόφιας ακολουθεί μια λανθασμένη πορεία, κάμνοντας μέχρι τώρα τραγικά λάθη, όπως είναι η εξαφάνιση της 8ης Ιουλίου και η αποδοχή του κ. Ταλάτ ως αυτόνομη πολιτική οντότητα. Ο κ. Κουτσού πιστεύει ότι πρέπει να συνέλθει το Εθνικό Συμβούλιο, ώστε ν' ακουστούν οι απόψεις όλων των πλευρών.

-Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τα αποτελέσματα της πρώτης συνάντησης Χριστόφια-Ταλάτ στις 11 Σεπτεμβρίου;

-Εμείς πιστεύουμε ότι είναι περιορισμένης προοπτικής αυτές οι συνομιλίες, γι' αυτό και το πιθανότερο σενάριο είναι να οδηγηθούν σε μια μακρόσυρτη και χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα διαδικασία, εκτός και αν ο πρόεδρος Χριστόφιας είναι αποφασισμένος να προσεγγίσει τις τουρκικές θέσεις. Και αυτό έχοντας σαν δεδομένο ότι η τουρκική πλευρά δεν πρόκειται ν' αλλοιώσει τις θέσεις της, τις οποίες γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια. Από τις δηλώσεις Ταλάτ τόσο στις 3 Σεπτεμβρίου, όσο και μετά στις 11 Σεπτεμβρίου, είναι φανερό ότι οι τουρκικές θέσεις παραμένουν αναλλοίωτες, δηλαδή επιμένουν σε παρθενογένεση, σε δυο κράτη δυο λαούς, σε εγγυήσεις της Τουρκίας, σε δικαίωμα επέμβασης, ενώ δεν αποδέχονται τα θέματα των προσφύγων, της ιδιοκτησίας, της ελεύθερης εγκατάστασης και της ελεύθερης διακίνησης. Επίσης ο κ. Ταλάτ με δημόσια δήλωση του ερμηνεύει την πολιτική ισότητα ως ίση συμμετοχή, όχι στην κοινότητα πλέον, αλλά στο συνιστών κράτος.

-Εάν είναι σωστές αυτές οι τοποθετήσεις σημαίνει ότι οι Τούρκοι οδηγούν τα πράγματα σε διχοτόμηση. Υπάρχουν ενδείξεις μέχρι τώρα ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θ' αποδεχθεί τέτοια πράγματα;

-Πιστεύουμε ότι οι τούρκοι δεν θέλουν διχοτόμηση, αλλά ένα συνεταιρισμό, ο οποίος θ' αποτελείται από δυο ισότιμα κράτη και μέσα από αυτό το συνεταιρισμό να μπορούν να ελέγχουν στρατηγικά ολόκληρη την Κύπρο. Δυστυχώς ο πρόεδρος Χριστόφιας έκαμε δυο τραγικά λάθη αμέσως με την ανάληψη της προεδρίας του. Πρώτα εξαφάνισε την 8η Ιουλιου, με βάση την οποία η Τουρκία έπρεπε να είχε τοποθετηθεί σε καίριες πτυχές του κυπριακού. Το δεύτερο είναι ότι προσπάθησε ν' αποσυνδέσει τον Ταλάτ από την Τουρκία και να τον παρουσιάσει ως αυτόνομη πολιτική οντότητα. Αυτά τα πράγματα τον εγκλώβισαν σε μια διαδικασία, με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωμένος να συζητά τις τουρκικές απαιτήσεις. Δυστυχώς όμως πολύ δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει από τις συνομιλίες. Το εάν θα αποδεχθεί ή όχι τις τουρκικές απαιτήσεις εναπόκειται στον ίδιο. Αυτά όμως που κάμνει από την ημέρα της εκλογής του δεν έχουν καμιά σχέση με το πρόγραμμα που παρουσίασε στους πολίτες και με βάση το οποίο εξελέγη.

-Πως θ' ανακοπεί αυτή η πορεία των λαθών, όπως την χαρακτηρίζεται, η οποία οδηγεί την πλευρά μας σε άλλους δρόμους σχετικά με την επίλυση του κυπριακού;

-Δυστυχώς όπως έχει προσέλθει στις συνομιλίες ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, είναι πολύ δύσκολο να εξέλθει χωρίς να έχει δυσμενείς επιπτώσεις η Κυπριακή Δημοκρατία. Από την άλλη εάν παραμείνει θα βρεθεί ενώπιον σοβαρών διλημμάτων. Έτσι χρειάζεται μια συνολική συλλογική προσπάθεια μέσα από το Εθνικό Συμβούλιο, ώστε να κατατεθούν οι απόψεις όλων των πλευρών. Ταυτόχρονα πρέπει να παραδεχθεί ο πρόεδρος Χριστόφιας ότι αυτή η πολιτική του είναι αδιέξοδη. Από τη στιγμή που επιμένει ότι έχει κάμει αριστοτεχνικούς χειρισμούς και έχει ξεκαθαρίσει τη βάση των συνομιλιών, ενώ τονίζει επίσης ότι ο Ταλάτ μπορεί να υπογράψει σωστή λύση, δεν θα προχωρήσει τίποτε. Σεβόμαστε τους θεσμούς και τις δημοκρατικές διαδικασίες, όπως και το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει την κύρια ευθύνη, αλλά και εμείς έχουμε υποχρέωση να καταθέσουμε τις δικές μας εκτιμήσεις. Εάν ο κ. Χριστόφιας δεν αποδεχθεί στην πράξη, ότι η πολιτική που εφαρμόζει είναι λανθασμένη, τα γεγονότα θα προχωρήσουν όπως τα εκτιμούμε εμείς και τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα. Θα μας οδηγήσουν μπροστά σε ένα φοβερό δίλημμα, ή δηλαδή δεχόμαστε κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπογραφή λύσης με την οποία θα επιβεβαιώνεται η επικυριαρχία της Τουρκίας, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, ή θα σταματήσουν οι συνομιλίες με δική μας ευθύνη έστω και αν είναι δικαιολογημένη, οπότε η Τουρκία θα επανέλθει με τη λογική της αναγνώρισης του ψευδοκράτους και της εξεύρεσης καθαρά πλέον συνομοσπονδιακής λύσης.

-Ζητάτε να συνέλθει αμέσως το Εθνικό Συμβούλιο;

-Αυτό θα γίνει νοουμένου ότι ο πρόεδρος δέχεται πως η πολιτική που εφαρμόζει είναι αδιέξοδη. Διότι και το Εθνικό Συμβούλιο να συνέλθει, με το δεδομένο ότι ο κ. Αναστασιάδης όχι μόνο στηρίζει αυτή την πολιτική, αλλά είναι και σημαιοφόρος της, τότε πλειοψηφικά θα καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα, έστω και αν όλα τα υπόλοιπα κόμματα διαφωνήσουν.

-Οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή με τη δύναμη των όπλων έχουν επιβάλει τη διχοτόμηση, βλέπετε να υπάρχει κάποια άλλη δύναμη που να μας βοηθά να βρούμε μια δίκαιη λύση; Υπάρχει άλλος δρόμος από τις συνομιλίες;

-Εάν εκτιμούσαμε ότι οι τούρκοι έχουν επιβάλει τη λύση, γιατί προσέρχονται στις συνομιλίες. Ασφαλώς οι τούρκοι κατέχουν αυτό το μεγάλο κομμάτι της Κύπρου. Ο στόχος τους όμως είναι η νομιμοποίηση αυτών που κατέχουν. Εάν ξεκινήσουμε από το 1958 θα δούμε ότι η Τουρκία καθόρισε από τότε την πολιτική της μέσω του τότε συνταγματολόγου και μετά πρωθυπουργού της Νιχάτ Ερίμ. Αυτή η πολιτική στο κυπριακό περιλαμβάνει δυο πράγματα: Ή θα γίνει διχοτόμηση της Κύπρου με τους όρους της Τουρκίας, ή θα λυθεί το κυπριακό με όρους που θα της επιτρέπουν να ελέγχει ολόκληρο το στρατηγικό χώρο της νήσου. Αυτή η πολιτική δεν έχει αλλάξει καθόλου. Η Τουρκία δεν πέτυχε να νομιμοποιήσει την κατοχή. Απόδειξη τούτου είναι η ένταξη της Κύπρου ως συνόλου στην Ε.Ε. και η αναγνώριση διεθνώς του κυπριακού κράτους. Ως εκ τούτου στην Κύπρο δεν μπορούν ν' αλλάξουν τα δεδομένα χωρίς τη δική μας υπογραφή.

-Ακολουθώντας αυτές τις σκέψεις σίγουρα εκτιμάτε ότι δεν θα εξευρεθεί λύση σύντομα; Τι μένει από εκεί και πέρα, ο μακροχρόνιος αγώνας μήπως;

-Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει λύση εκτός εάν δεχθούμε τις τουρκικές θέσεις. Το καταλαβαίνει και ο μέσος πολίτης. Το γεγονός όμως ότι τα τελευταία χρόνια πετύχαμε να μπούμε στην Ε.Ε. όπως και τη συμφωνία της 8ης Ιουλίου, αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχουν προοπτικές για σωστή λύση. Δεν δεχόμαστε την άποψη ότι δεν υπάρχει προοπτική λύσης. Υπάρχει, αλλά χρειάζεται μια άλλη στρατηγική, όπως και αξιοποίηση κυρίως των ευρωπαϊκών θεσμών. Λέγεται ότι οι συνομιλητές θα κάμουν ένα τρίπτυχο, στο οποίο θα καταγράφονται πρώτα τα σημεία συμφωνίας, μετά τα σημεία σύγκλισης και τελευταία τα σημεία διαφωνίας. Τούτο όμως έγινε και επί Βασιλείου. Μάλιστα για το καθένα υπήρχε και η θέση των Ηνωμένων Εθνών. Σήμερα με τη λογική δήθεν της κυπριακής λύσης έχουμε εξοβελίσει τα Ηνωμένα Έθνη και τις θέσεις που εξέφραζαν τα ψηφίσματα και παραμείναμε με τις θέσεις των δυο πλευρών. Άρα η διολίσθηση είναι φανερή. Ονόμασαν το Ανάν «εργασίες Γραμματείας ΟΗΕ»

-Δεν βλέπετε όμως να επανέρχεται και το σχέδιο Ανάν;

-Θα έβλεπα να εμφανίζεται εάν εξαφανιζόταν. Από τη στιγμή που η βάση και των τριών ανακοινωθέντων Χριστόφια-Ταλάτ, όπως και η συζήτηση περιστρέφεται και γύρω από το σχέδιο Ανάν, πως θα πούμε πως έχει εξαφανισθεί. Σήμερα μάλιστα το σχέδιο Ανάν πήρε άλλη ονομασία και αναφέρεται σαν «το σύνολο των εργασιών που παρήγαγε η Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών». Αντί σχέδιο Ανάν του δίδουν άλλη ονομασία. Είναι πρόσφατες και οι δηλώσεις των αμερικανών ότι δεν μπορεί να παραγνωρισθεί το σχέδιο Ανάν. Με το πρωτογενές δίκαιο απαιτείται επανένταξη στην Ε.Ε.

-Ποιες είναι οι εισηγήσεις σας για να προχωρήσει σωστά η επίλυση του κυπριακού;

-Θα πω μόνο ότι όταν ξεκινάς με κατεύθυνση την Πάφο, δεν είναι δυνατό να περιμένεις πως θα βρεθείς στον Απόστολο Ανδρέα. Ο πρόεδρος Χριστόφιας πήρε μια πορεία που είναι προδιαγεγραμμένη και πολλές φορές περπατημένη. Και θα οδηγήσει στο ίδιο τραγικό δίλημμα. Ή χειρότερη λύση από το σχέδιο Ανάν, ή αδιέξοδο με πάρα πολλά προβλήματα. Άρα χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική και ένα νέο σχεδιασμό, που να βασίζονται στα νέα δεδομένα και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ένα παράδειγμα, είναι ότι σήμερα συζητούμε τη διακυβέρνηση. Για μας είναι δεδομένη η διακυβέρνηση, αφού πρέπει να βασίζεται στην Ευρώπη. Δεν είναι κάτι που θ' ανακαλύψουμε εμείς. Υπάρχουν τουλάχιστον έξη ομοσπονδίες στην Ε.Ε. Ξέρει κανένας καμιά ομοσπονδία με τα χαρακτηριστικά που θέλουν να εφαρμόσουν στην Κύπρο; Εμείς παίρνουμε ότι λειτουργεί στην Ευρώπη, δηλαδή κράτος δικαίου, δημοκρατικές αρχές σε όλα τα επίπεδα, λαϊκή κυριαρχία, διαχωρισμός εξουσιών μεταξύ νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας και τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για να οδηγηθούμε σε μια σωστή λύση. Δεν μπορούμε να εξισώνουμε τα πάντα και άρα να καταργήσουμε τις πιο πάνω αρχές της Ε.Ε. επιβάλλοντας ρατσιστικούς και φυλετικούς διαχωρισμούς. Εδώ θέλουμε να προειδοποιήσουμε πως ο Ταλάτ και η Τουρκία επιδιώκουν η όποια συμφωνία να ενταχθεί το πρωτογενές δίκαιο της Ε.Ε. πράγμα που σημαίνει πως θα υπάρξει θέμα επανένταξης του νέου κράτους στην Ευρώπη, διότι δεν θα θεωρείται συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης κανένας και ποτέ δεν θα μπορεί να προσφύγει σε ευρωπαϊκό δικαστήριο εναντίον της λύσης, εάν και εφόσον παραβιάζει τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα.