Σύμπραξη για την Ειρήνη

του Φοίβου Κλόκκαρη

1. Γενικά
α. Η σύμπραξη για την Ειρήνη (PfP) αποτελεί τον Φορέα συνεργασίας του ΝΑΤΟ με την Ευρώπη σε θέματα ασφαλείας.
β. Βασικά όλες σχεδόν οι χώρες της Ευρώπης συμμετέxoυν στην PfP. Συγκεκριμένα:
- Όλες οι χώρες της ΕΕ πλην Κύπρου, Μάλτας.
- Όλες οι χώρες της Ανατ. Ευρώπης (Ρωσία, Ουκρανία κλπ).
- Χώρες της ΕΕ που δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ (Αυστρία, Σουηδία, Ιρλανδία, Φιλανδία).
- Η Ελβετία που δεν ανήκει ούτε στην ΕΕ ούτε στο ΝΑΤΟ.
- Η Σερβία και η Βοσνία υπέβαλαν αίτημα για ένταξη.
γ. Οι χώρες που συμμετέχουν στην PfP δεν εξυπακούεται ότι θα γίνουν και μέλη του ΝΑΤΟ.
δ. Υπάρχουν και περιπτώσεις χωρών που δεν έχουν ένοπλες, στρατιωτικές δυνάμεις και είναι μέλη της PfP όπως η Ισλανδία.

2. Μειονεκτήματα από μη συμμετoxή της Κύπρου στην PfP:
α. Με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε μέχρι σήμερα διαπιστούται ότι η μη συμμετοχή της Κύπρου στην PfP θα αποτελεί μόνιμο εμπόδιο για την ισότιμη συμμετοχή τnς στον τομέα της ασφάλειας της ΕΕ στα πλαίσια της ΚΕΠΑΑ και θα συνεχίζονται οι σε βάρος της διακρίσεις.
β. Η ΕΕ αναγνωρίζει το ΝΑΤΟ ως θεμελιώδη παράγοντα για την ασφάλεια της Ευρώπης ενώ έχει θεσμοθετηθεί η διαδικασία συνδρομής του ΝΑΤΟ προς την ΕΕ με την προϋπόθεση να εξαιρούνται οι χώρες της ΕΕ που δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ ή την PfP. Η συνεργασία και συνδρομή του ΝΑΤΟ προς την ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας καθορίστηκε με την συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ (16 Δεκ 2002) που ενσωματώνει τα παρακάτω:
- Τα Συμπεράσματα της Διακήρυξης της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στην Koπεγxάγη 12 Δεκεμβρίου 2002 (οι χώρες ΕΕ που δεν είναι μέλη ΝΑΤΟ ή PfP δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε στρατιωτικές επιχειρήσεις της ΕΕ όταν χρησιμοποιεί υποδομή ΝΑΤΟ) - Δυσμενής επίπτωση για την Κύπρο είναι ότι εξουδετερώνεται η συνεισφορά της προς το αμυντικό δυναμικό της ΕΕ, όπως λιμάνια και αεροδρόμια, με αποτέλεσμα η ΕΕ να μην μπορεί να εκμεταλλευθεί τα στρατηγικά πλεονεκτήματα που απορρέουν από τη γεωγραφική θέση της Κύπρου εγγύς της Μ. Ανατολής. Διατηρείται η σημασία των Βρετανικών Βάσεων που δεν αποτελούν έδαφος της ΕΕ.
- Την απόφαση της συνόδου Κορυφής ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον του Απριλίου 1999 (γνωστή ως Berlin plus) στην οποία καθορίζονται οι διευθετήσεις για τη δυνατότητα πρόσβασης της ΕΕ στα συλλογικά μέσα που διαθέτει το ΝΑ ΤΟ για διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων όπως μέσα διοίκησης, αμυντικής σχεδίασης κλπ). Εξαιρούνται οι χώρες της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ ή της PfP με δυσμενή επίπτωση για την Κύπρο τον αποκλεισμό της από τους μηχανισμούς ασφαλείας της ΕΕ που συνδέονται άμεσα με το ΝΑΤΟ.
- Τη Συμφωνία Ασφάλειας Πληροφοριών ΕΕ-ΝΑΤΟ (Μάρτιος 2003). Αποκλείονται από τη συμφωνία οι χώρες της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ ή της PfP και δεν θα διανέμονται σε αυτές διαβαθμισμένες πληροφορίες του ΝΑΤΟ χωρίς την έγκριση του οργανισμού. Δυσμενής επίπτωση για την Κύπρο είναι ότι στερείται σοβαρών πληροφοριών του ΝΑ ΤΟ που αφορούν θέματα ασφαλείας, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στο πιο ευαίσθητο τμήμα των συνόρων της ΕΕ.

3. Οφέλη από την ένταξη της Κύπρου στην PfP
Με την ένταξη της Κύπρου στη PfP:

α. Θα αρθούν οι περιορισμοί που υφίστανται στην συμμετοχή της Κύπρου στο πολιτικοστρατιωτικό διάλογο ΕΕ-ΝΑΤΟ για θέματα ασφαλείας που την ενδιαφέρουν και τώρα συζητούνται ερήμην της. Θα έχει ισότιμη συμμετοχή με τα άλλα κράτη της ΕΕ σε όλες τις δραστηριότητες της ΚΕΠΑΑ που σχετίζονται με το ΝΑΤΟ (διαβουλεύσεις για θέματα αμυντικής ικανότητας / ασφάλειας, συμμετοχή σε ασκήσεις, πρόσβαση σε υποδομή ΝΑΤΟ κλπ).
β. Θα κοινοποιούνται και στην Κύπρο οι διαβαθμισμένες πληροφορίες του ΝΑΤΟ που ενδιαφέρουν από πλευράς ασφαλείας λόγω της θέσεως της Κύπρου στο πλέον ευαίσθητο τμήμα των συνόρων της ΕΕ.
γ. Θα αναβαθμισθεί η συμμετοχή της Κύπρου στη ΚΕΠΑΑ γιατί η ΕΕ θα έχει τη δυνατότητα να επωφελείται των στρατηγικών πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τη γεωγραφική θέση της Κύπρου (χρήση λιμανιών, αεροδρομίων κλπ) που τώρα απολαμβάνει μόνο η Αγγλία.
δ. Θα βελτιωθoύν οι συνθήκες ασφαλείας και θα ενισχυθεί το αίσθημα ασφαλείας του λαού.
ε. Θα προβληθεί η θέληση της Κύπρου για ειρηνική συνύπαρξη στον ευρωατλαντικό χώρο και θα αρθούν οι επιφυλάξεις του ΝΑΤΟ ως προς τη στάση μας σε μελλοντικές εξελίξεις στην περιοχή μας.
στ. Θα αναβαθμισθούν διάφοροι τομείς της Δημοκρατίας και η Εθνική Φρουρά, με τη συμμετοχή της Κύπρου σε επιλεγμένα προγράμματα ενδιαφέροντος στα πλαίσια της συνεργασίας ΝΑΤΟ - PfP (πχ εναέριος χώρος, μετεωρολογία, λαθρομετανάστευση, τρομοκρατία κλπ).

Ο Φοίβος Κλόκκαρης είναι Αντιστράτηγος ε.α., Πρώην Υπουργός Άμυνας